Fairphone, dat ethisch zakendoen als leidraad heeft, kwam vorig jaar aan zijn startkapitaal van meer dan 7 miljoen euro door crowdfunding. In mei 2013 was het doel nog om 5.000 eerlijke toestellen te verkopen. De belangstelling voor de verantwoorde telefoon bleek zo groot, dat de eerste productie werd uitgebreid naar 25.000 toestellen. In november was alles verkocht, waarvan 1.000 toestellen aan het Nederlandse telecombedrijf KPN en de rest aan individuele klanten in binnen- en buitenland.
325 euro
Het duurzame product onderscheidt zich van de smartphones van technologiereuzen als Apple en Samsung door materiaalgebruik en productie, claimt Fairphone. De mineralen in het toestel worden gewonnen in een gebied in Congo waar geen gewapende strijd woedt. De smartphone, die draait op Android, wordt in China in elkaar gezet bij fabrikant A'Hong onder fatsoenlijke arbeidsomstandigheden en tegen een fatsoenlijk loon. Het toestel is eventueel ook gemakkelijk te repareren. Een Fairphone kost 325 euro.
Consumenten worden er zich er steeds meer van bewust dat hun high-tech gadgets enkele vuile verhalen hangen. Uit China kwamen verhalen over de helse werkomstandigheden in assemblagefabrieken voor telefoons. Uit Congo komen dan weer onrustwekkende berichten over de mijnen die de materialen voor de gsm's leveren. De mijnbouw vormt er een van de motoren voor het aanhoudende geweld in de streek, er is sprake van kinderarbeid, en arbeiders worden uitgebuit. Tot slot vormen afgedankte toestellen een bron van 'e-waste', elektronisch afval, met milieuvervuiling tot gevolg.
Fairphone wil daarom een telefoon ontwikkelen die misschien niet de snelste of krachtiste is, maar wel "eerlijk" is. Het bedrijf koopt mineralen aan via organisaties zoals het Conflict Free Tin Initiative en Solutions For Hope. Het kiest ook fabrieken in China die gecertificeerd zijn door Labor Voices, en het werkt samen met recyclage-organisaties zoals Closing The Loop.
Cyclische economie
Het resultaat moet een smartphone zijn die past in een cyclisch economisch model, waarbij het toestel na gebruik uiteen gehaald kan worden en de materialen grotendeels opnieuw gebruikt kunnen worden. Dat is beter voor het milieu, klinkt het, en zo zijn er ook minder ruwe materialen nodig uit de tin-, koper- en cobaltmijnen. In tegenstelling tot veel van de huidige modellen zal het toestel bovendien voorzien zijn van standaard schroeven, zodat de gebruiker zelf onderdelen kan vervangen of toevoegen indien nodig.
De consument zal daar in het gebruik weinig van merken: de Fairphone maakt gebruik van Android. De makers vermoeden dat de grafische capaciteit het enige echte verschil kan vormen met gelijkaardige smartphones, waardoor de Fairphone niet geschikt is voor geavanceerde 3D-games.
Fairphone heeft inmiddels de productie van een tweede serie van 25.000 toestellen ontvangen. En meer dan helft is reeds verstuurd. Doe zo voort Fairphone!