Dat de Filippijnen kreunen onder de schending van mensenrechten is geen nieuws. Repressie, geweld en angst is er schering en inslag. Gelukkig zijn er organisaties zoals Gabriela die proberen voor de ommekeer te zorgen. En ook Ello Mobile draagt daar haar steentje toe bij. We volgen Avir, een medewerkster bij Gabriela, in haar strijd tegen vrouwenonrecht.
Tuklas
Avir is geen gewone Filippijnse. Ze heeft geen man, geen kinderen en zet al vijftien jaar lang haar eigen zorgen aan de kant om zich te bekommeren over die van anderen. Hoogst ongewoon in de Filippijnen: bijna een statement. Samen met een aantal andere “organizers” van Gabriela vecht ze voor mensenrechten in Tuklas. Een kleine gemeenschap van 300 inwoners die deel uitmaakt van de stad Muntinlupa, die op haar beurt een onderdeel is van het reusachtige Manilla. Een regio waar urbanisme zich vertaalt in kilometerslange sloppenwijken. Het topje van de ijsberg van onrecht, maar een goed begin voor ontwikkelingshulp.
Eerste contacten
Avir werkt ondertussen al twee jaar in Tuklas, samen met enkele andere vrouwenrechtenstrijdsters van Gabriela. Ze kozen deze locatie omdat er nog geen enkele andere noemenswaardige organisatie zich er gevestigd had. Hoe gaan ze er te werk? Eerst zoeken ze toenadering tot de lokale vrouwen aan de hand van thema’s die hen nauw aan het hart liggen zoals kinderen, gezondheid en huisvesting. De eerste activiteit is altijd dezelfde: een theoretische uiteenzetting over wat de basisbehoeften zijn voor een goede gezondheid. Maar voor velen is het zelfs moeilijk om hiervoor twee uurtjes vrij te maken. Daarom verwelkomt Gabriela met plezier de moeders samen met hun kinderen. Door de vrouwen op deze manier in hun dagelijkse leven te benaderen wint Gabriela stilaan het vertrouwen van de gemeenschap. Om zo stilaan de solidariteit op gang te trekken.
Kliniek
Na enkele uiteenzettingen wordt er vervolgens een kliniek georganiseerd. Dit is een volledige medische check-up waar de vrouwen volledig kosteloos naartoe kunnen komen. Uit deze en de vele andere initiatieven putten de vrouwen veel kracht en krijgen ze een gezamenlijk richtpunt. Ook door de vele gesprekken met Avir en haar collega’s: over onzekerheid, ontreddering over het geweld op vrouwen, de gebrekkige gezondheidszorg en de onderwijskosten voor de kinderen. Avir luistert, geeft raad en stelt hen gerust. Altijd met de glimlach. Haar streefdoel is om onvoorwaardelijk te helpen en dat voelen de vrouwen van de gemeenschap. Na jarenlange mishandeling door personen, groeperingen en organisaties, geeft ze hen weer de hoop om in iets beters te geloven. In dit bewustwordingsproces is de organisatie van de kliniek een belangrijk moment. Alsook de oprichting van de apotheek, waar moeders met hun zieke kinderen terecht kunnen voor de juiste medicatie.
Avir is geen dokter, noch een verpleegster. Dit maakt ze ook meteen duidelijk aan de leerling-gezondheidsmedewerksters. Ze heeft zelf alles geleerd van een andere collega. Ernstige ziektes kan ze niet opsporen, maar ze kan welmoeiteloos aanhoudende griep of diarree verhelpen. Eén dag na de oprichting werden er al 20 kinderen verzorgd en evenveel moeders gerustgesteld. Gewoonlijk gebeurt zo’n bezoek aan een echte dokterspraktijk slechts zelden want consultaties en medicijnen zijn er onbetaalbaar. Na elke activiteit is er ook een evaluatiemoment: daar vertellen de vrouwen hun ervaringen aan elkaar, wat ze er uit geleerd hebben en welke verbetering het voor hen betekende. Deze evaluatie benadrukt hun identiteit als groep en versterkt hun samenhang.
Bewustmaking
Na de bewustwording rond gezondheid begint men stilaan met politieke bewustmaking. Allerhande belangrijke onderwerpen worden behandeld in verschillende fora. Dit kan gaan van uitwijzing uit hun woning en geweld op vrouwen tot de onhumane Filippijnse politiek. Zo ontdekken de vrouwen dat er anderen zijn zoals zij en dat geeft hen de kracht om te vechten tegen hun situatie. Iets wat voordien ondenkbaar leek.
Een typische dag
Avir heeft dag in dag uit de handen meer dan vol. ’s Morgens een kliniek begeleiden, ’s namiddags een vergadering van een lokale werkgroep bijwonen, om dan ’s avonds mee te verzamelen in het hoofdkwartier van Gabriela. Dit is niet meer dan een gewoon huisje waar de hele dag door vrouwen binnen komen, vertellen, luisteren en weer buiten gaan. Eens de bedrijvigheid mindert, maakt Avir alweer plannen voor de volgende dag. Ze hoopt tot bij de burgemeester te geraken om de toestemming te krijgen om een kruidentuin aan te leggen. Hierdoor kunnen de vrouwen hun eigen plantaardige medicijnen cultiveren. Maar meer dan alleen de volgende dag, stippelt ze de volgende weken, maanden en jaren minutieus uit. Ze wil de werkgroep in Tuklas nog sneller laten groeien. Voor een optimale werking heeft ze immers nog minstens 30 nieuwe leden nodig.
Van zodra de groep genoeg slagkracht heeft en autonoom kan functioneren, pakken Avir en de andere medewerkers weer hun koffers. Op zoek naar een nieuwe regio waar er nood is aan ontwikkelingshulp. Want van zodra vrouwen zelfstandig voor zichzelf opkomen, zit haar werk er op.